नवसंकेत अनलाईनसभाका सदस्यज्यूहरु, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत ज्य, राष्ट्रसेवक कर्मचारी मित्रहरु,
नेपालको संविधान २०७२ को व्यवस्था अनसार स्थापित स्थानीय सरकारको सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको दोस्रो पटकको निर्वाचनबाट विभिन्न राजनैतिक दलका तर्फबाट प्रतिनिधित्व गर्दै जनताको उच्च अभिमतलाई स्वीकार गर्दै यस गरिमामय सभाहलमा उपस्थित हुनुहुने गाउँपालिकाका उपाध्यक्षज्यू तथा सभाका सदस्यज्यूहरुलाई हार्दिक बधाई तथा सफल कार्यकालको शुभकामना व्यक्त गर्दै आगामी पाँच वर्षको यात्रा समृद्धि महाभारत निर्माणका लागि उच्चतम सहकार्यको अपेक्षा सहित यस गाउँसभामा दोस्रो कार्यकालको पहिलो सम्बोधन गर्न पाउँदा म हर्षित छ, साथै स्थानीय निर्वाचन, २०७९ लाई निष्पक्ष, शान्तिपूर्ण, स्वतन्त्र र भयरहित वातावरणमा निर्वाचन सम्पन्नका लागि सक्रिय सहभागीता जनाउनु हुने आदरणीय मतदाताज्यूहरु, निर्वाचन आयोग, सहयोग पुयाउने राष्ट्रसेवक कर्मचारी, सुरक्षा निकायहरु तथा यस प्रक्रियामा संलग्न राजनीतिक दलहरु, विभिन्न संघसंस्थाहरु र आम नागरिक सबैप्रति हार्दिक आभार प्रकट गर्दै स्थानीय तहका दोस्रो पटकको निर्वाचनले स्थानीय तह जनताका नजिकको सरकारको रुपमा स्थापित गर्न थप सफल आधार प्राप्त भएको छ ।
आम जनचाहाना अनुरुप नागरिकको घरदैलोमा सेवा प्रदान गर्ने आधार स्तम्भका रुपमा रहने स्थानीय तहको निर्वाचनले प्रतिस्पर्धात्मक बहुदलीय लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीको जगलाई अझ थप मजबुत बनाएको छ । तदअनुरुप हामी स्थानीय सरकार लोकतन्त्रको लाभलाई जनतासामु वितरण गर्दै राज्यको उपस्थितिलाई जनताको घरदैलोमा पुऱ्याउन सदैव प्रतिवद्ध छौं।
सर्वप्रथमत, नेपालको इतिहासमा लामो कालखण्डदेखि कायम रहेका एकात्मक तथा केन्द्रिकृत राज्य व्यवस्थाको अन्त्य, नेपालको सार्वभौमसत्ता, स्वाधीनता, भौगोलिक अखण्डता राष्ट्रिय हित, स्वाभिमान, संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापनाका लागि नेपाल आमाका १३ हजार भन्दा बढी होनहार सन्तानले जीवनको उत्सर्ग गर्नुभएको ईतिहास हामी सबैमा उजागर छ । त्यस क्रममा यस महाभारत गाउँपालिकाको भूमीबाट कुल बहादुर राना मगर, ज्ञान बहादुर गोले, प्रविना बज्यू, शक्ति, लिला बहादुर मोक्तान (निर्माण), प्रमिला माझी, विमला वाईबा, राजु नेपाली, प्रहार, दिल बहादुर बोम्जन (दिपक), सीमा र विष्णु स्याङतान लगायतका साहासिक योद्धाहरुले बलिदान गर्नुभएका ईतिहास पनि हाम्रो सामीप्यमा आजसम्म ताजै छ, भने लोकतन्त्र प्राप्तिका लागि विभिन्न आन्दोलनमा हजारौंको संख्यामा घाईते एवं अपाङ्ग हुनुभएका ती साहासिक योद्धाहरुको बलिदान हाम्रा सामु जीवित नै छ । यस अवसरमा नेपाल राष्ट्रको रक्षा र अग्रमणका आन्दोलनमा आफ्नो अमूल्य जीवन उत्सर्ग गर्नुहुने ज्ञात अज्ञात सहिदहरुप्रति भावपूर्ण श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दै बेपत्ता घाईते तथा अपाङ्ग योद्धाहरु प्रति उच्च सम्मान प्रकट गर्दछ ।
सम्मानित सभाका सदस्य ज्यूहरु,
संघीय संरचना अनुसार नेपालको बागमती प्रदेश अन्तर्गत काभ्रेपलान्चोक जिल्लाका १३ वटा स्थानीय तहहरु मध्ये जिल्लाको दक्षिणी भेगमा अवस्थित महाभारत गाउँपालिका १८६ वर्ग कि.मी. क्षेत्रफलमा फैलिएको जिल्लाकै सबैभन्दा ठूलो स्थानीय तह हो । वि. सं. २०७८ को राष्ट्रिय जनगणना (प्रारम्भिक जनसंख्या) अनुसार यस गाउँपालिकाको कूल जनसंख्या १६,१४८ रहेकोमा पुरुषतर्फ ७,९३३ र महिलातर्फ ८,२१५ रकेको छ ।
आफ्नै छुट्टै भौगोलिक पहिचान रहेको यस गाउँपालिकामा विशेषगरी तामाङ्ग, मगर, नेवार, बाहुन, क्षेत्री, माझी, कामी, सार्की, पहरी, दमाई समूदायका मानिसहरुको बसोबास रही आएको छ । यस गाउँपालिकाको उत्तरी सिमानामा रोशी गाउँपालिका, भूमेचुली, ताराखसेलेक र चैतेपानी जस्ता महत्वपूर्ण महाभारत लेकले घेरिएको छ । पूर्वमा सिन्धुली जिल्लाको घ्याङलेख गाउँपालिका, दक्षिणमा सिन्धुली जिल्लाको मरिण गाउँपालिका र हरिहरपुरगढी गाउँपालिका र महाभारत गाउँपालिकाको सीमानाबाट बगेको कोखाजोर खोला रहेको कुरा यहाँहरु सामु सर्वविदितै छ, भने पश्चिममा खानीखोला गाउँपालिका रहेको छ । यस गाउँपालिकालाई उत्तरी सिमाना बाहेक पूर्वमा राङ्चा खोला, दक्षिणमा कोखाजोर खोला, र पश्चिममा चौखोलाले घेरिएको छ । यस गाउँपालिकाको उत्तरी सिमानामा प्राकृतिक तथा पर्यटकीय रुपमा रहेको सुन्दर “म्हाबर” लेक समुन्द्र सतहबाट अन्दाजी २५०० मि. उचाईमा रहेको छ । यस “म्हाबर” लेकबाट नै अन्तत. यस गाउँपालिकाको नामाकरण महाभारत हुन गएको हो । यस गाउँपालिका भौगोलिक रुपमा अति विकट रहेपनि यहाँको उच्च पहाडहरुमा रहेको महत्वपूर्ण जडीबुटी र खोलानालाहरु यस क्षेत्रको अर्थ उपार्जनका लागि महत्वपूर्ण आधार बन्न सक्छन् भन्ने कुरामा कुनै दुईमत छैन ।
संघीय संरचना अन्तर्गत राजधानीबाट नजिक रहेपनि विविध कारणले हालसम्म पनि यहाँका अधिकांश जनताहरु कृषि पेशामानै आत्मनिर्भर रहेकोले यहाँको मुख्य आर्थिक स्रोत पनि कृषिमा नै आधारित रहेको छ । यस क्षेत्रको कृषि उत्पादनलाई बजारीकरण गरी केन्द्रीय राजधानीसम्म विस्तार गरी अर्थोपार्जनलाई प्रभावकारी बनाउन उपयुक्त मार्गको खोजीमा हामी निरन्तर प्रयासरत रहेको कुरा म यहाँहरु समक्ष राख्न चाहान्छु ।
सम्मानित सभाका सदस्यज्यूहरु,
संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल स्थापना पछिको यस महाभारत गाउँपालिकाको छैठौं वर्षको एघारौं गाउँसभा गाउँपालिकाका तर्फबाट समष्टिगत दिगो विकासको लागि आ. व. २०७९/०८० को नीति तथा कार्यक्रम र बजेट प्रस्तुत गर्न यस सम्मानित सभामा यहाँहरु समक्ष म उपस्थित भएको छु । यस गाउँपालिकाको दिगो विकासको मार्गचित्ररुपी यस नीति तथा कार्यक्रम र बजेट प्रस्तुत गर्न पाउँदा मलाई अत्यन्तै खुशी लागेको छ। मलाई आशा एवं विश्वास छ की, यस नीति तथा कार्यक्रम र बजेटको कार्यान्वयन मार्फत हामीले देखेको आत्मनिर्भर, समुन्नत र समृद्ध महाभारतको सपना साकार पार्न महत्वपूर्ण टेवा पुग्नेछ । नेपालको वर्तमान संविधानले स्थानीय तहलाई स्थानीय सरकारको रुपमा अधिकार प्रदान गरेको परिप्रेक्ष्यमा हामीले यस क्षेत्रका जनतालाई घरदैलोको सरकारको अनुभूति दिलाउनु तपाई हामी सबैको महत्वपूर्ण जिम्मेवारी एवं दायित्व रहेको म अवगत गराउन चाहान्छु । भू-धरातलीय दृष्टिकोणबाट प्राय भू-भागहरु पहाडै पहाडले ढाकिएको भएपनि यहाँ विकासका प्रशस्त संभावनाहरु रहेका छन् । यहाँको भौगोलिक तथा साँस्कृतिक विविधता, कला र संस्कृतिको सम्पन्नतासँगै प्राकृतिक श्रोत साधनको प्रचूरता जस्ता विशिष्टताहरुको सुव्यवस्थित र योजनाबद्ध उपयोगद्वारा महाभारतवासीहरुको जीवनमा देखिने गरी सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन प्रस्तुत नीति तथा कार्यक्रमले महत्वपूर्ण योगदान गर्ने छ भन्ने मैले पूर्ण विश्वास लिएको छु । यस अवसरमा नीति तथा कार्यक्रममा समावेश भएका विषयहरुको सफल कार्यान्वयनमा आम महाभारतवासीको सुखद तथा उज्ज्वल भविष्य छ, भन्ने कुरामा पूर्ण विश्वस्त छु ।
सम्मानित सभाका सदस्यज्यूहरु
पहिलो स्थानीय तहका निर्वाचनसँगै विविध खालको चुनौतीहरु र सम्भावनाका बाबजुद हामीले यस क्षेत्रको भौतिक पूर्वाधार, कृषि, पर्यटन जस्ता क्षेत्रको विकास गर्न नितरन्तर लागिपरेता पनि अपेक्षित उपलब्धी हासिल गर्न अझ थप मेहनत गर्नुपर्ने यथार्थ हामी सामु छ । सम्वृद्ध महाभारत निर्माण गर्न विशेषगरी भौगोलिक विकटतासँगै रहेका गरिबी न्यूनीकरण गर्ने, रोजगारी सिर्जना गर्ने, गुणस्तरीय निशुल्क आधारभूत स्वास्थ्य र शिक्षा लगायत आम नागरिकको जनचेतनाको विकासमा हाम्रो मन, तन र विवेकलाई प्रयोग गर्न आवश्यक देखिन्छ ।
विकासको मुख्य सम्भावनाको रुपमा रहेको प्राकृतिक श्रोत साधन, सांस्कृतिक विविधता, पर्यटकीय सम्भाव्यता कृषि तथा पशुपालन व्यवसाय लगायत आर्थिक रुपमा सक्रिय जनसंख्याको उपयोग नै आजको महाभारत गाउँपालिकाको प्राथमिकता हुनुपर्छ भन्ने नै हो । एकातिर सीमित स्रोत साधनबाट जनताका असीमित आवश्यकता सम्बोधन गर्नुपर्ने छ भने अर्कोतिर कानूनी तथा प्रक्रियागत कार्यविधि का साथै प्रादेशिक नीति तथा नियम कानूनसँग कतिपय कुराहरु बाझिएका कारण आन्तरिक स्रोत अपेक्षित रुपमा परिचालन गर्न नसकिनुका साथै भू-धरातलीय विकटका कारण आवश्यक भौतिक पूर्वाधारको कमी जस्ता चुनौती हामी सामु अझै रहेकै छ।
यस सभाका सदस्यज्यहरु,
अव म यस गरिमामय सभामा महाभारत गाउँपालिकाको आर्थिक वर्ष २०७९।८० सालको नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्ने यो विशेष अवसरमा समृद्ध र उन्नत महाभारत निर्माणका लागि महत्वपूर्ण सहयोग गर्नुहुने सवै प्रति आभार व्यक्त गर्दै आगामी दिनहरुमा समृद्ध महाभारतको लागि तन, मन, वचन र कर्मले लागिरहन सबैमा अनुरोध गर्दै म आफ्नो तर्फबाट निरन्तरताको प्रतिवद्धता पनि व्यक्त गर्न चाहान्छु । साथै यो महान् अभियानलाई सफल पार्न यहाँहरुको रचनात्मक सहयोगका साथै महत्वपूर्ण सल्लाह सुझावको लागि हार्दिक अनुरोध गर्दछु ।
यस गरिमामय सभाका सदस्य ज्यूहरु म अब आर्थिक वर्ष २०७९।८० सालको नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्नु अगाडि हामीले गरेका महत्वपूर्ण कामहरुको समिक्षा गर्न चाहान्छु ।
सम्मानित सभाका सदस्यज्यहरु
स्थानीय तहको दोस्रो निर्वाचन सम्पन्न पछि निर्वाचित भएर नीति तथा कार्यक्रम बनाउदै गर्दा विगत पाँच वर्ष महाभारतको वृत्तचित्र मनसपटलमा झल्किरहको छ । ऐतिहासिक पहिलो स्थानीय तहको निर्वाचनबाट निर्वाचित भएर पदभार ग्रहण गर्दै गर्दा गाउँपालिकाको केन्द्र, जग्गा र भवनको टुङ्गो लागेकै थिएन, गाउँपालिकाको प्रशासनिक कार्यदेखि वडा कार्यालयको सेवा कहाँबाट दिने भन्ने प्रश्नको उत्तर थिएन, विद्यालय भवन, स्वास्थ्य भवन लगायत भौतिक संरचना भुकम्पले क्षतविच्छेद अवस्थामा थिए । सडक सञ्जाल र यातायात सेवा चुनौतीपूर्ण नै थियो । यस्तो विषम परिस्थितिमा पनि जनतालाई सेवा सदैव दिइ नै रहयौं । सेवा लिनबाट सेवाग्राही कहिल्यै वञ्चित भएको गुनासो आउन कहिल्यै दिएनौ, यसर्थ यस अवसरमा सहयोग गर्नहुने पूर्व गाउँपालिका उपाध्यक्षज्यू लगायत गाउँसभाका सदस्य, सम्पूर्ण राष्ट्रसेवक कर्मचारीहरुमा हार्दिक नमन व्यक्त गर्दछु।
विगत पाँच वर्षलाई फर्केर हेर्दा, नीति तथा कानूनको अभावको बाबजुदबाट सुरु गरेको यात्रा सफलता पूर्वक सम्पन्न हुदै आज हामी यहाँसम्म आइपुगेको छौं । जसमा धेरै जसो साना आयोजना हुदै ठूला-ठूला बहुवर्षीय योजना अगाडि बढाउन सफल भएको छौं । संघ सरकार, प्रेदश सरकार तथा स्थानीय सरकारबाट प्राप्त अनुदान मध्ये केन्द्रीय विद्युतीकरणको कार्य तिव्र गतिमा अगाडि बढिरहेको छ भने निकट भविष्यमा अध्याँरोमा बस्नुपर्ने बाध्यताको अन्त्य हुदै उज्यालो महाभारतमा परिणत हुनेछ भन्ने कुरामा विश्वस्त छु । तत्कालीन अवस्थामा यस गाउँपालिकाभित्र शिक्षक व्यवस्थापन चुनौतीको रुपमा रहेता पनि शैक्षिक सुधार कार्यक्रम मार्फत केहि हदसम्म समस्याको समाधान गरिएको छ । सामुदायिक विद्यालयहरुमा स्थायी दरवन्दी अभावको कारणले गर्दा सोचे अनुरुपको शैक्षिक गुणस्तर प्राप्त गर्न सकेको छैन यसको अलाबा केन्द्रीय सरकारसँगको निरन्तर सम्वाद र समन्वय पछि दरवन्दी मिलान र वितरणको कार्य अगाडि बढेको छ । जस अन्तर्गत ऐतिहासिक रुपमा एकै पटक ३२ वटा दरबन्दी वितरणको कुरा यस गरिमामय सभामा सुनाउन पाउँदा अत्यन्त खुशी लागेको छ ।
जनसुरक्षामा खटिएका प्रहरीहरु असुरक्षित र अव्यवस्थित टहरामा बस्न बाध्य थियो । त्यस अवस्थाको अन्त्य गरी व्यवस्थित र सुरक्षित आवासको व्यवस्था गर्न यस महाभारत गाउँपालिका भित्र ३ वटा प्रहरी चौकी कार्यालय स्थापना भएको छ । जसअन्तर्गत गोकुले र बुढाखानीमा पक्की भवन निर्माण सम्पन्न भई उद्घाटन भईसकेको छ, भने बनखु देवीटारमा सुविधा सम्पन्न पक्की भवन निर्माण सम्पन्न अवस्थामा छ । यस गाउँपालिकाको मुख्य प्रशासनिक सेवालाई प्रभावकारी, पारदर्शिता बनाउन इन्टरनेट लगायत कार्यालय व्यवस्थापन देखि विविध कार्यहरु भएका छन ।
संघीय राजधानी र जिल्ला सदरमुकाम सम्म जोड्ने मोटर बाटोको ट्रयाक समेत खोल्न कठिन परिस्थितिमा उक्त सडकको कालोपत्रे समेत कार्य गर्ने गरी रु.१ अर्ब ६७ करोड बराबरको बहुवर्षीय योजना अगाडि बढेको कुरा यस गरिमामय सभामा सुनाउन पाउँदा म ज्यादै हर्षित छु । यस कालोपत्रे सडक निर्माण सम्पन्नका लागि विभिन्न विषयगत शाखाहरुसँग आवश्यक समन्वय निरन्तर जारी नै रहेको छ । यसैगरी यस गाउँपालिकाभित्रको राङचा बनखु गोकुले तालढुङगा सडकलाई वैकल्पिक राजमार्गको रुपमा गरिएको प्रस्तावलाई नेपाल सरकारको तर्फबाट स्वीकृत गरी कार्य अगाडि बढेको कुरा यस सभामा प्रस्तुत गर्न पाउँदा म आफैमा गौरवान्वित छु ।
तपाई हामी सबैलाई थाहा छ की, यस महाभारत गाउँपालिका स्थापित हुदै गर्दा यहाँको आम जनताको जीवनस्तर र विकासको गति न्यून थियो । विगत पाँच वर्षको पहिलो कार्यकालमा हामीले भौतिक पूर्वाधार, शिक्षा, स्वास्थ्य, सञ्चार, खानेपानी, यातायात लागयतका समग्र आर्थिक तथा प्रशासन क्षेत्रमा उपलब्धिमूलक परिणामहरु देखा परेका छन् । कतिपय महत्वपूर्ण पूर्वाधारहरुको विकास समयमै पुरा हुन नसकेकोमा विश्वव्यापीरुपमा फैलिएका कोरोना भाइरस (कोभिड १९), निरन्तर रुपमा बढिरहेको महँगी जस्ता कारणहरु रहदारहदै पनि हाम्रो तर्फबाट गरिने प्रयासहरु निरन्तर नै रहिरह्यो ।
जसअन्तर्गत यस गाउँपालिकाको आफ्नै अत्याधुनिक सुविधा सम्पन्न प्रशासकीय भवन निर्माण कार्य निकट भविष्यमा सम्पन्न हुने गरी निर्माण कार्य अगाडि बढिरहेको सर्वविदितै छ । कार्यालय विहीन अवस्थामा रहेका सबै वडाको कार्यालय भवनहरुको निर्माण कार्य सम्पन्न भइसकेको छ ।
गाउँपालिकाको केन्द्रमा नै ईलाका प्रशासन कार्यालय स्थापना गरी नागरिकता प्रमाणपत्र, मतदाता परिचयपत्र वितरण लगायतका महत्वपूर्ण सेवा प्रदान गर्न सफल भएको छौं । हाल आएर गाउँपालिका कार्यालय र सबै वडाको कार्यालयसँगै वडा कार्यालयबाट सबै गाउँबस्तीमा जोड्ने सडक सञ्जाल जोडी यातायात सेवा प्रदान गर्न सफल भएको छ।
यस सन्दर्भमा २०७२ को विनासकारी भुकम्पले क्षेतविच्छेद विद्यालयहरुको पुननिर्माण भइसकेका छन् भने महाभारतका सम्पूर्ण माध्यमिक विद्यालयलाई सुविधा सम्पन्न बनाउने उद्देश्यका साथ RCC भवन निर्माणको कार्य भइरहेको छ।
सम्मानित सभाका सदस्यज्यूहरु
स्वास्थ्य नै जीवन भन्ने कुरालाई आत्मासाथ गरी यस गाउँपालिकामा ८ वडा मध्ये जम्मा ५ वटा स्वास्थ्य संस्था रहेकोमा थप गरेर हाल आएर १२ वटा स्वास्थ्य संस्था स्थापना गर्न सफल भएको छ । अझ महत्वपूर्ण विषय यस महाभारत गाउँपालिका स्थित वडा नं. ८ घर्तिछापमा १० शैयाको अस्पताल स्थापना सँगै पक्की भवन निर्माण कार्य अगाडि बढेको छ । भौतिक पूर्वाधार अन्तर्गत नागरिकलाई सहज सेवाका लागि गाउँपालिका केन्द्र देवीटार जोड्ने तीनखुट्टेमा दुई वटा पक्की पुल निकट भविष्यमै सम्पन्न हुने क्रममा रहेको छ । त्यससँगै हाम्रो निरन्तर संवाद र समन्वयले यस गाउँपालिकाभित्रका विभिन्न स्थानमा थप ९ वटा पुलका लागि बजेट व्यवस्था भइसकेको छ ।
यसैगरी सुरक्षित र स्वच्छ खानेपानी वितरण गर्ने कार्य अन्तर्गत एक घर एक धाराको लागि गाउँपालिकाको करिब ३२०० घरधुरी मध्ये हाल १८०० घरधुरीलाई खानेपानी वितरणको कार्य अगाडि बढेको छ । गत वर्षहरुमा कृषि क्षेत्रमा बजेटको व्यवस्था भएपनि कृषि सम्बन्धी कर्मचारीको अभावले कृषिमा अपेक्षा अनुसारको कार्यक्रम नभएता पनि कृषि विउ वितरण लगायतका कफी पल्पर मेशिन औजार वितरणका कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ । यस महाभारत गाउँपालिकामा विगतमा सञ्चार सेवा अन्तर्गत टेलिफोन समेत सञ्चालन नभएको अवस्थामा हाल 4G समेतको इन्टरनेट सेवा सञ्चालन भएको छ । यसरी हामी समृद्ध महाभारत निर्माणका लागि पहिलो तथा चुनौतीपूर्ण कठिन यात्रा अत्यन्तै सफल पार्न सहयोग पुयाउनु हुने आम मतदाता ज्यूहरुमा म आफ्नो तर्फबाट हार्दिक नमन व्यक्त गर्न चाहान्छु । यहाँहरुको अपार मायाले गर्दा मलाई काम गर्ने उच्च खालको मनोबल सिर्जाना भएको मैले महशुस गरेको छ । स्थानीय तहहरुको कार्य सम्पादनलाई प्रभावकारी तथा छिटो छरितो ढंगबाट जनमुखी सेवा प्रदान गर्न र गत आर्थिक वर्षमा तयार गरिएको नीति तथा कार्यक्रम र बजेट कार्यन्वयन गर्ने क्रममा यस महामारिको कारण समयमै कार्य सम्पादनमा चुनौति थपिएको कुरा यहाँहरुसामु विदितै छ ।
कोभिड १९ को सन्त्रासबाट आतङ्कित जनतालाई समयमै खोप लगाई सुरक्षितको आभास दिलाएको छ । संघीयता कार्यान्वयनको महत्वपूर्ण चरणमा रहेको हाम्रो देशमा संघ र प्रदेश सरकारबाट स्थानीय सरकारलाई जति जति सोत, शक्ति र अधिकार बाँडफाँड गर्यो त्यति नै समृद्धिमा सफलता प्राप्त हुन सक्ने कुरामा दुईमत छैन । आफ्नो क्षेत्रअधिकार भित्र रहेको कानूनी र संवैधानिक अधिकार प्रयोग गर्दै गाउँपालिकाभित्र बसोबास गर्ने जनतालाई सरकारको अनुभूति दिन सक्नु महत्वपूर्ण पक्ष हो । स्थानीय तहको निर्वाचनको क्रममा र जनतासगंको विभिन्न समयमा गरेका प्रतिवद्धता हाल आएर पुरा हुर्दै गएको मैले महशुस गरेको छु । गाउँपालिकाभित्र कतिपय शाखागत कर्मचारी अभावका वीच पनि गत आ.व. को नीति तथा कार्यक्रम र बजेट कार्यान्वयन गर्न सक्नु पक्कै पनि हामीबीच चुनौतीपूर्ण अवस्था थियो । यसलाई सहज रुपमा कार्य सम्पादन गरी समयमा नै नतिजा दिन सहयोग गर्ने यस गाउँपालिकामा कार्यरत राष्ट्रसेवक कर्मचारी, समाजसेवी, बुद्धिजीवी, राजनीतिक दल, जनप्रतिनिधि लगायत आम जनसमुदायलाई म पुन विशेष धन्यवाद दिदै अव म आगामी आ. व २०७९/०८० को लागि गाउँपालिकाको नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गर्ने अनुमति चाहान्छु ।
गाउँपालिकाको योजना तर्जुमा गर्दा अवलम्वन गरिएका क्षेत्रगत नीतिहरु,
(क) आर्थिक विकास – क. १ कृषि तथा पशुपालन
* कृषक समूह/ कृषि सहकारीको क्षमता अभिवृद्धि गराई कृषि कार्यक्रमहरूलाई थप प्रभावकारी बनाइनेछ।
* कृषकहरूले उत्पादन गरेको वस्तुको बजारीकरणमा सहजीकरणका लागि कृषि उपज संकलन केन्द्र निर्माण गरिनेछ, साथै विभिन्न संघ संस्थाहरुसँग समन्वय गरिनेछ।
* प्रत्येक वडामा एक बाली उत्पादनको पकेट क्षेत्र बनाउन; “एक वडा एक उत्पादन”कार्यक्रम संचालन गरिनेछ।
* स्थानीय स्तरमा नै गुणस्तरीय तरकारी एवम् फलफुलको बिउ तथा विरुवाको सहज उपलब्धता गराउन “एक वडा एक नर्सरी कार्यक्रम” संचालन गरिनेछ।
* भौगोलिक विशेषता अनुसारको बाली उत्पादनमा जोड दिइनेछ।
* बढ्दो जलवायु परिवर्तन तथा जोखिम नियन्त्रण गर्न भिरालो जमिनमा “फलफुल खेती विस्तार कार्यक्रम संचालन गरिनेछ।
* भौगोलिक विशेषताको लाभ उठाउँदै तुलानात्मक लाभका वस्तुहरूको उत्पादनमा जोड दिइनेछ।
* कृषि बाली बिमा कार्यक्रमलाई विषेश जोड दिइनेछ।
* कृषि अनुसन्धान र प्रसार सेवालाई थप प्रभावकारी बनाउन नयाँ जात, नयाँ प्रविधिहरूको परीक्षण प्रदर्शन, कृषि मेला प्रदर्शनी, कृषक पाठशाला, कृषक दिवस, कृषक भ्रमण, बाली
उपचार शिविर लगायतका कार्यक्रम संचालनमा जोड दिईनेछ।
* कृषकले उत्पादन गरेको बालीको उत्पादनको आधारमा प्रोत्साहन अनुदान उपलब्ध गराइनेछ।
* “स्वस्थ्य उत्पादन, स्वस्थ्य जीवन” मूल नारा लिई प्रत्येक घरलाई तरकारीमा आत्मनिर्भर हुन “एक घर एक करेसाबारी” कार्यक्रमलाई जोड दिईनेछ।
* रासायनिक मल र विषादिको प्रयोगबाट हुने हानीलाई कम गर्न “IPM प्रविधिमा” जोड दिइनेछ।
* कृषि कार्यक्रमहरूको सूचनालाई सधैं कृषक समक्ष पुर्याउन सूचना सम्प्रेषणलाई थप प्रभावकारी बनाईनेछ।
* यस क्षेत्रमा कृषि विषय अध्ययन गरी बेरोजगार बसेका युवाहारूलाई “व्यवसायिक कृषि उद्यम विकासका लागि प्रस्तावनामा आधारित व्यवसायिक कृषि कार्यक्रम” संचालन
गरिनेछ।
* खाद्य वस्तुको आयात घटाउन र बालीहरूको प्रतिस्थापन दर बढाउन कृषकहरूलाई सरल र सुलभ तरिकाबाट उन्नत बिउविजन तथा उत्पादन सामाग्री सहयोग कार्यक्रम संचालन गरिनेछ।
* प्राङ्गारिक मलको उत्पादन र प्रयोगमा जोड दिन जैविक मल, भर्मिकम्पोष्ट र कम्पोष्ट मलबनाउन जोड दिइनेछ।
* किसानहरूलाई स्थानीय स्तरमा नै माटो जाँच तथा विश्लेषण गर्न डिजिटल माटो परिक्षणमिनिल्याव स्थापना गरिनेछ।
* रैथाने तथा स्थानीय जातका बाली उत्पादन वृद्धि गराई बजार प्रवर्द्धन गर्न “रैथाने बाली उत्पादन ” कार्यक्रम संचालन गरिनेछ।
* कृषि पेशालाई आधुनिकीकरण, व्यवसायीकरण तथा प्रतिस्पर्धात्मक बनाउन आधुनिक कृषि यन्त्रीकरण जस्तै मिनिटिलर, मल्चिङ प्लाष्टिक, प्लाष्टिक पोखरी, थोपा सिँचाइ जस्ता प्रविधिमा अनुदानको सिमा वृद्धि गरिनेछ।
* कृषकलाई विभिन्न बाली वस्तु उत्पादन र बाली संरक्षणमा टेवा पुयाउने हेतुले प्राविधिक पुस्तिका प्रकाशन गरिनेछ ।
* मासुमा आत्मनिर्भर हुने गरी बाखा पकेट,बास्वा व्लक कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिईनेछ।
* पशुपंक्षी प्रसार सेवालाई प्रभावकारी ढङ्गले संचालन गर्नको लागि एक गाउँ एक पशु प्राविधिकलाई निरन्तरता दिईनेछ।
* पशुपंक्षी तथा वाली वीमा र सहुलियत कर्जा, कृषि, पशुपंक्षी तथा मत्स्य उत्पादत तथा उपचार, बाँझोपन तथा रोग नियन्त्रण पशु स्वास्थ्य शिविर, स्थानीय कुखुरा प्रवर्द्धन तथा
गाईभैसी गोठ सुधार कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछ।
* घाँसेवाली प्रवर्द्धन, पशुपंक्षी पालन, आहारा व्यवस्थापन, रोग नियन्त्रण जस्ता कृषक अभिमुखीकरण तथा अगुवा कृषक भ्रमण, उत्कृष्ट कृषक पुरस्कार जस्ता प्रोत्साहन
कार्यक्रमहरु संचालन गरिनेछ।
* कृषकहरुको क्षमता अभिवृद्धि लाई सहयोग हुने गरि पशुपंक्षी सम्बन्धी प्राविधिक पुस्तिकाप्रकाशन गरिनेछ ।
. २ उद्योग तथा वाणिज्य
* युवा स्वरोजगारको वृद्धि गर्न लघु उद्यम विकास कार्यक्रम संचालन गरी उत्पादनमा वृद्धि गरिनेछ ।
* वेरोजगारहरुको तथ्याङ्क अभिलेख व्यवस्थापन गरी विभिन्न रोजगार तथा सीपमूलक कार्यक्रमहरु सञ्चालन गरिनेछ ।
* आर्थिक विकासमा टेवा पुऱ्याउने व्यवसाय तथा कलकारखानाको स्थापना र संचालनमा प्रोत्साहन गरिनेछ ।
* साना तथा घरेलु उद्योगीहरुलाई आकर्षण गर्न कार्यक्रमको व्यवस्था गरिनेछ ।
* स्थानीय कच्चा पदार्थमा आधारित लघु तथा घरेलु उद्यम प्रर्वद्धन गर्न सीपमूलक तालिम व्यवस्था गरी उत्पादन वस्तुको बजारीकरणमा जोड दिईनेछ ।
* गाउँपालिका क्षेत्रमा संचालित व्यवसायिक फर्महरुको दर्ता तथा नवीकरण कार्यलाई गति दिइनेछ ।
* सार्वजनिक निजी साझेदारी नीतिको अबलम्बन गर्दै निजी क्षेत्रसँगको सहकार्यमा गर्न सकिने दीर्घकालीन योजनाहरुको अध्ययनको शुरुवात गरिनेछ ।
* पर्यावरण तथा वातावरण प्रदुषण गर्ने उद्योगलाई संचालनमा ल्याउन प्रतिबन्ध लगाईने छ ।
क.३ पर्यटन
* आन्तरिक एंव बाह्य पर्यटक भित्र्याउन सहयोग पुग्ने खालका पर्यटकीय स्थलहरुको पहिचान, संरक्षण र विकास गरिनेछ ।
*यस गाउँपालिका क्षेत्रभित्रका विभिन्न सम्भावित धार्मिक तथा पर्यटकीय दृष्टिकोणले महत्वपूर्ण स्थानहरुको विस्तृत सम्भाव्यता अध्ययन गरी निर्माण प्रक्रिया अगाडि बढाई पर्यटन विकासमा टेवा पुयाउन जोड दिईनेछ ।
*ऐतिहासिक धार्मिक पर्टकीय क्षेत्रहरुको पुरातात्विक उत्खनन गरी संरक्षण र सम्वर्द्धनमा जोड दिइने छ ।
*विभिन्न पर्यटकीय स्थानको पूर्वाधार निर्माण गरी होमस्टे, प्राचीन संस्कृतिको अध्ययन केन्द्र, मनोरञ्जनात्मक वातावरणको विकास गरिनेछ ।
*अन्य सम्भावित पर्यटकीय स्थलहरुसम्म पुग्ने पदमार्ग विस्तार गर्दै ती स्थानहरुमा होमस्टे संचालनका लागि आवश्यक पहल गरी पर्यटन प्रवर्द्धनमा टेवा पुयाइनेछ ।
क. ४ सहकारी
* सहकारीसँग सहकार्य गर्ने मूल उद्देश्यका साथ यस गाउँपालिका क्षेत्रभित्र स्थापना भएका सबै सहकारी संस्थाहरुको लगत संकलन, अद्यावधिक र नवीकरण गर्ने कार्यमा विशेष जोड दिदै, उक्त सहकारीहरुलाई लागत साझेदारीमा विभिन्न कार्यक्रमहरु संचालन गर्ने नीति लिईनेछ ।
* सहकारी माध्यमबाट स्थानीय स्रोत श्रम, साधन सीप र पूँजीको अधिकतम परिचालन गरी आर्थिक, सामाजिक रुपान्तरण गरिनेछ ।
* सहकारी क्षेत्रको विकास र प्रवर्द्धन गर्दै सहकारीहरुको व्यवसायीकरणमा जोड दिईनेछ ।
* सहकारी संस्थाहरु मार्फत कृषि सामाग्री अन्तर्गत अनुदानको मलहरु लगायत वितरणको कार्यलाई अझ थप प्रभावकारी बनाईनेछ ।
* गाउँपालिकाभित्र रहेका सहकारी तथा वित्तीय क्षेत्रहरुसँग सहकार्य गरी उत्पादनमूलक कार्यक्रममा लगानीमैत्री वातावरण सिर्जना गरिनेछ ।
* गाउँपालिकाभित्र रहेका सहकारीले वार्षिक रुपमा कम्तिमा एक सहकारी एक सामाजिक कार्यक्रम गर्नुपर्ने नीति अवलम्बन गरिनेछ ।
* गाउँपालिकाभित्र रहेका सहकारी संस्थाको अनुगमन तथा नियमन गरी विषयगत कार्यप्रति उत्तरदायी बनाइनेछ ।
* गाउँपालिका क्षेत्रभित्र सञ्चालन भएका सबै विषयगत सहकारी संघ संस्थाहरुसँग समन्वय गरी लक्षित वर्गका लागि सीप विकास तथा उद्यमशीलता विकास सम्बन्धी तालिमहरु
संचालन गरी गरिवी र बेरोजगारी हटाउने कार्यको आरम्भ गरिनेछ ।
क. ५ वित्तीय
* गाउँपालिका क्षेत्रभित्र संचालित बित्तीय संस्थाहरुलाई विपन्न र पिछडिएको समुदायमा परिचालन गर्न प्रोत्साहन गरिनेछ ।
* गाउँपालिका क्षेत्रमा संचालित बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई गाउँपालिकामा दर्ता हुन र नयाँ वित्तीय संस्था खोल्नु पूर्व अनिवार्य रुपमा गाउँपालिकाको स्वीकृति लिनु पर्नेछ ।
* गाउँपालिका भित्र रहेका वित्तीय संस्थाहरुको अनुगमन तथा नियमन गरी विषयगत कार्यप्रति उत्तरदायी बनाइनेछ ।
क ६. प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम तथा युवा स्वरोजगार कार्यक्रम
* यस आर्थिक वर्षदेखि प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम संलग्न सम्पूर्ण श्रमिकहरुको ज्याला रकम अनिवार्य रुपमा बैंक मार्फत व्याक्तिगत खातामा मात्र भुक्तानी गर्न जोड दिईनेछ ।
* प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम सञ्चालनका लागि आवश्याक पर्ने निर्माण सामग्री तथा अन्य सामग्री स्थानीय तहको लागत साझेदारीमा गरिने छ।
क ७ . गरिवी निवारणको लागि लघु उद्यम विकास
* गरिवी निवारणको लागि लघु उद्यम विकास कार्यक्रमलाई प्रभावकारी रुपमा कार्यान्वयन गरिनेछ।
(ख) सामाजिक विकास
(ख १) शिक्षा
(ख २) स्वास्थ्य
(ख ३) खानेपानी तथा सरसफाई
(ख ४) संस्कृति प्रवर्द्धन
(ख ५) खेलकुद तथा मनोरञ्जन
(ख ६) लैङ्गिक समानता तथा सामाजिक समावेशीकरण
(ग) पुर्वाधार विकास –
(ग १) स्थानीय सडक, पुल तथा झोलुङ्गे पुल
(ग २) सिंचाई
(ग ३) भवन तथा शहरी विकास
(ग ४) उर्जा
(घ) वातावरण तथा विपद ब्यवस्थापन –
(घ १) वन तथा भू – संरक्षण
(घ २) जलाधार संरक्षण
(घ ३) वातावरण संरक्षण र जलवायु परिवर्तन
(घ ४) फोहरमैला तथा ढल व्यवस्थापन
(घ ५) विपद व्यवस्थापन
(ङ) संस्थागत विकास, सेवा प्रवाह र सुशासन
(ङ १) सामान्य सेवा
(ङ ३) सूचना प्रविधि तथा सञ्चार
(ङ ५) स्थानीय तथ्याङ्क संकलन र अभिलेख व्यवस्थापन (सामाजिक सुरक्षा तथा पञ्जीकरण)
(ङ ६) सुशासन प्रवर्द्धन
यस गाउँपालिकाबाट हुने सम्पुर्ण कारोवारहरु बैकिङ्ग प्रणाली मार्फत मात्र हुनेछ ।
(ङ ७) अनुसन्धान, विकास र विविध
राजनीतिक सामाजिक तथा आर्थिक उपलब्धीलाई संरक्षण गर्दै थप समुन्नत बनाउने महाभारतको हित, गौरव, सम्मान र स्वाभिमान वृद्धि गर्ने र विकास निर्माणलाई तीव्रता दिने अठोटका साथ आ.व. ०७९।०८० को नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरेको छु ।
प्रस्तुत नीति तथा कार्यक्रमले महाभारतलाई सम्वृद्ध बनाउने मार्गदर्शक दस्तावेजको रुपमा लिएको छु । गाउँपालिकालाई सम्वृद्ध बनाउन सबै पालिकावासीको आ-आफ्नो ठाउँमा उतिकै महत्वपूर्ण भूमिका छ । यो नीति तथा कार्यक्रम सरकारी, गैरसरकारी, निजी, सहकारी लगायत विकासका सबै साझेदार वा पक्षधरको लागि मार्गचित्र हो । यसर्थ महाभारत गाउँपालिकाको विकास निमार्ण कार्यमा आ-आफ्नो क्षेत्रबाट सहयोग पुयाउन र रचनात्मक सल्लाह, सुझाव दिन हामी गाउँपालिकावासीलाई हार्दिक आग्रह गर्दछौं । हामीले गाउँपालिकावासीबाट प्राप्त रचनात्मक सल्लाह, सुझावलाई सधैं आत्मसात गर्नेछौं । विकास निर्माणका कार्यमा हामीहरु सबैको एउटै दृष्टिकोण हुनुपर्छ भन्नेमा हामी दृढ छौं । केन्द्रीय, प्रादेशिक, क्षेत्रगत र स्थानीय योजनावीच तादाम्यता कायम गरी पालिकाको सर्वाङ्गीण विकास र समृद्धिको स्पष्ट दृष्टिकोण सहितको दीर्घकालीन योजना निर्माणको पथमा हामी छौं ।
अन्तमा, महाभारतको समग्र विकासमा योगदान गर्ने राजनीतिक दल, राष्ट्रसेवक, शिक्षक कर्मचारी, निजी सहकारी र सामुदायिक क्षेत्र, श्रमिक वर्ग, नागरिक समाज, सञ्चार जगत लगायत सम्पूर्ण महाभारतवासी आमाबुबा, दिदीबहिनी तथा दाजुभाईहरुमा हार्दिक धन्यवाद ज्ञापन गर्दै गाउँपालिकाको दीगो विकासका हरेक अभियानमा निरन्तर साथ र सहयोगको अपेक्षा गर्दछु ।
कान्छालाल जिम्बा
अध्यक्ष महाभारत गाउँपालिका
धन्यवाद।
नवसंकेत अनलाइन
प्रकाशक/ सम्पादक :
इश्वरी राजकुमार मैनाली
सूचा बिभाग दर्ता नम्बर: ७९४/०७४-७५
९८५११ ६८४५६, ९८४१३२०४१५
पाँचखाल-६ , काभ्रेपलाञ्चोक
Website:- nawasanket.com
प्रतिक्रिया दिनुहोस